ΖΥΜΑΡΑΚΙΑ ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΤΟΝ ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ

Ραντεβού τον Σεπτέμβρη.. για  να  ζυμώσουμε παρέα καινούρια  ζυμαράκια .

 

Αγαπημένοι μου  φίλοι.
Το blog  θα παραμείνει κλειστό για λίγες μέρες, μιας και  βρίσκομαι  κι εγώ  σε διακοπές  .
Σας ευχόμαι  καλό υπόλοιπο καλοκαιριού, να περνάτε όμορφα όπου κι αν βρίσκεστε!
                                                                    Ραντεβού τον Σεπτέμβρη!

ΑΡΤΟΚΛΑΣΙΑ ΤΗΣ ΓΚΟΛΦΩΣ

 ΧΡΟΝΙΑ  ΠΟΛΛΑ
Βοήθεια  μας  ,και του χρόνου  με υγεία .

6 Αυγούστου    η εκκλησία   τιμά     την     Μεταμόρφωση του Σωτήρος Χριστού
Ετοίμασα  και  εγώ  τους  δικούς  μας  Άρτους ..  για   την  πρωινή   αρτοκλασία   ..
Φυσικά  δεν  θα  μπορούσε   να  λείπει   μια  τέτοια    συνταγή   απο  το  "πλαθω  ζυμαράκια " 
 Η  συνταγή  την   δανείίστικα   είναι   από  εδώ της   φίλης  Γκόλφω  από  το  FB  
  
Ο όρος Αρτοκλασία σημαίνει ο τεμαχισμός του άρτου και χρησιμοποιείται μόνο στη Λειτουργική. Εσφαλμένα λέγεται και αρτοπλασία.
Έτσι στη Λειτουργική αρτοκλασία λέγεται ο τεμαχισμός άρτων που προηγουμένως έχουν ευλογηθεί από ιερέα ή Αρχιερέα και στη συνέχεια διανέμονται στο εκκλησίασμα. Οι ευλογούμενοι άρτοι είναι πέντε, ισάριθμοι δηλαδή μ΄ εκείνους που ευλόγησε ο Χριστός στην έρημο και στη συνέχεια διανεμήθηκαν στο πλήθος. Μαζί με τους άρτους ευλογούνται επίσης μικρές ποσότητες οίνου και ελαίου που φέρονται σε μικρές φιάλες.
Η Αρτοκλασία γίνεται και κατά την ακολουθία του όρθρου, αλλά κυρίως κατά τον εσπερινό της παραμονής δεσποτικής ή θεομητορικής εορτής, που αποσκοπεί όχι μόνο στο συμβολισμό ιερού γεγονότος αλλά και σε θεραπεία πρακτικής μοναστικής ανάγκης. Στα μοναστήρια, δηλαδή, οι μοναχοί αφού νήστευαν ολόκληρη την ημέρα της παραμονής κάθε μεγάλης εορτής, ήταν υποχρεωμένοι μα παραμείνουν στο ναό και να μην απομακρυνθούν, μετά τον εσπερινό, προκειμένου να συνεχίσουν την ολονυκτία και να τύχουν δια της αρτοκλασίας "παραμυθίας" και "στήριξης". Η ευλογία των άρτων, ανά πέντε, του οίνου ("ανά στάμνον μεστήν") καθώς και του ελαίου γινόταν με σύντομη ευχή αμέσως μετά τη λεγόμενη "λιτή", (έπειτα από τη μεγάλη δέηση), περί το τέλος του εσπερινού. Ακολουθούσε ο τεμαχισμός και η διανομή από τον "κελλαρίτη" που βρίσκονταν στον νάρθηκα ή την λιτή, δηλαδή στο χώρο μεταξύ νάρθηκα και κυρίως ναού, όπου τελούταν η δέηση της "λιτής", εξ ου και η ονομασία του χώρου. Μετά τον άρτο διανέμονταν, κατά το Τριώδιο και "ανά εξ ισχάδες ή φοίνικες" (= ανά 6 σύκα ξερά ή χουρμάδες) και από "ενός κρασοβολίου οίνος" (= ένα ποτήρι κρασί). Το έλαιο που ευλογούνταν πιθανώς χρησιμοποιούταν στο μεγάλο κανδήλι του τιμώμενου Αγίου. Πολλοί υποστηρίζουν ότι στη διανομή συμμετείχαν και οι πτωχοί.
Με το πέρασμα όμως του χρόνου, σήμερα, η αρτοκλασία μετατέθηκε και στις πρωινές λειτουργίες.
ΠΗΓΗ

ΥΛΙΚΑ:

2 κιλά αλεύρι  για όλες  τις  χρήσεις (εγώ  'εβαλα  σκληρό αλεύρι  για  τσουρέκια )

70 γρ.μαγιά ή  3  φακελάκια  ξερή  μαγιά

1 και 1/2 ποτήρι ζάχαρη 
1 ποτήρι καλαμποκέλαιο

7 γρ.μαχλέπι

4 γρ.μαστίχα σκόνη
1/2 κουταλάκι αλάτι
1 κουταλάκι γεμάτο κανέλα

Νερό   όσο  πάρει  

Επικάλυψη:

μέλι

ζάχαρη αχνη ή σουσάμι

 ΕΚΤΕΛΕΣΗ :

• Λιώνουμε την μαγιά σε  ένα  μπόλ  με   χλιαρό νερό μαζί  με  2 κουταλιές από  την  ζάχαρη .

•  Σε μεγάλο  μπόλ  κοσκινίζουμε το αλεύρι και προσθέτουμε  τα υπόλοιπα υλικά.
• Εγώ  τα  ζύμωσα  στον  αρτοπαρασκευαστή     με  τα  μισά  υλικά  

•  Προσθέτουμε την λιωμένη μαγιά και ανακατεύουμε και ρίχνουμε νερό μέχρι να έχουμε μιά ζύμη  μαλακία  και  αφράτη   που   δε  κολλάει στα  χέρια μας  .

• Ζυμώνουμε και αφήνουμε να φουσκώσει 30 λεπτά,ξαναζυμώνουμε και αφήνουμε πάλι να φουσκώσει και τέλος ζυμώνουμε την Αρτοκλασία μας σε σχήμα στρογγυλό και την τοποθετούμε σε λαδωμένο στρογγυλό ταψί.

 

•  Αφήνουμε αρκετή ωρα μέχρι να φουσκώσει καλά  θα  πάρει  και   1-2   ώρες   σε   ζεστό  μέρος   και πρίν την βάλουμε για ψήσιμο την τρυπάμε με προσοχή σε 3 σημεία με λεπτό καλαμάκι.

•   Σταυρώνουμε τον άρτο μας όπως κάνουμε τον σταυρό μας πρίν τον βάλουμε για ψήσιμο.

 

•  Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στο πρώτο κάτω ράφι του φούρνου στους 180 βαθμούς μέχρι να πάρει χρώμα μετά χαμηλώνουμε στους 160 βαθμούς, και με  ένα  μαχαίρι  όπως  κάνουμε   στα κέικ  δοκιμάζουμε  αν  έχει  ψηθεί .

• ο χρόνος ψησίματος είναι   με  το πόσο  μεγάλους    σε  μέγεθος  θα  κάνουμε  τους αρτους  και   ανάλογα   με  το  πόσο  δυνατός  έιναι  ο  φούρνο σας .

• Τους  αφήνουμε  όταν βγουν  απο τον φούρνο να κρυώσουν  πάνω σε σχάρα και μετά τους  αλείφουμε με το μέλι και την ζάχαρη αχνη ή το σουσάμι. 

 

• Αν την φτιάξετε απο την προηγούμενη μέρα πρέπει να την τυλίξετε με διαφανή  μεμβράνη για να μην ξεραθεί. 
• Αν θέλει κάποιος μπορεί να φτιάξει και 3 μικρούς αρτους αν δυσκολεύεται να φτιάξει ενα μεγάλο, εγω συνήθως φτιάχνω 5 μικρούς   ή  3 πιο μεγάλους 

                                                                            ΧΡΟΝΙΑ  ΠΟΛΛΑ   
                                                                 Βοήθεια  μας  ,και του χρόνου  με υγεία .

ΓΛΥΚΟΣ ΣΤΑΡΕΝΙΟΣ ΤΡΑΧΑΝΑΣ ΤΗΣ ΜΑΜΑ ΜΟΥ

 Φτιάξαμε και φέτος μαζί με  την μαμά  μου τον σταρένιο γλυκό τραχανά μας  ...γνωρίζει πολύ καλά  όλη την παρασκευή του αλλά και τα υλικά που θα πρέπει να βάλουμε...47 χρόνια  παντρεμένη και νοικοκοιρά γνωρίζει  πολύ καλά ... έχει φτιάξει τραχανάδες ......

Η  συμβουλή της είναι ότι οι  τραχανάδες γίνονται το καλοκαίρι..ειδικά τον Ιούλιο και τον Αύγουστο μιας και είναι οι πιο ζεστοί μήνες του καλοκαιριού γιατί  ο τραχανάς θέλει ζεστό και ξηρό καιρό για το στέγνωμά του.. και το γάλα είναι άφθονο 

Αρχίσαμε την παρασκευή του "γλυκού σταρένιου τραχανά ...τον λέμε έτσι για να τον ξεχωρίζουμε από τον ξινό τραχανά .εδώ      

Από το απόγευμα της Παρασκευής, πήραμε το χοντροκομμένο σιτάρι και το αχνίσαμε στον αέρα να φύγει κάθε ξένο σώμα 

Το να φτιάξουμε τραχανά δεν είναι δύσκολο,όπως θα διαπιστώσετε...είναι μόνο χρονοβόρα η διαδικασία του στεγνώματος κι αυτό γιατί σε θέλει συνεχώς από πάνω,να τον γυρίζεις και  να τον προσέχεις  από ξένους  εισβολείς  (πουλιά - ζωύφια) αν αποφασίσεις να τον απλώσεις έξω στην βεράντα του σπιτιού όπως κάναμε εμείς .

Αυτά,λοιπόν με τον σταρένιο τραχανά...
Μαγειρεμένος με κοτόπουλο εδώ ή μόνος του με φρέσκια ντομάτα, έχουμε ένα πλήρες και πολύ νόστιμο φαγητό (να επαναλάβω πως δεν ρίχνουμε αλάτι όταν τον μαγειρεύουμε,γιατί έχει από την παρασκευή του ή αν δε έχει  συμπληρώνουμε  πάντα  με φειδώ και  εδώ σε τραχανόπιτα με  συνταγή της αείμνηστης γιαγιάς μου Ελένης.

Πάμε να τον φτιάξουμε παρέα με την  μαμά,την μια από τις κόρες της  και τις δυο μικρές εγγονές..όλες βοήθησαν,η κάθε μια με τον τρόπο της και της γνώσεις της.😉    

Εμείς για πρώτη δόση φτιάξαμε 3 κιλά χοντροκομμένο σιτάρι με 6 κιλά γάλα  από τα ΑΤΜ του ΘΕΣ/ΓΑΛΑ της πόλης  μου ..το πήρα αποθηκευμένο μέσα σε ψυγείο και το πήγα στο χωριό να το ετοιμάσουμε τραχανά .

  Όταν πια στεγνώσει και είναι κρύος  από την θερμοκρασία της ημέρας τις βραδυνές ώρες κυρίως το μάζεμα και η αποθήκευση θα γίνει σε πάνινα σακουλάκια,καθαρές μαξιλαροθήκες όπως έκανε παλιά η μαμά μου και σε δροσερό μέρος (διατηρείται όλο το χρόνο χωρίς πρόβλημα)......ή στο ψυγείο σε γυάλινα βάζα 

ΥΛΙΚΑ:

1 κιλό χοντροκομμένο σιτάρι,
1κιλό και 1/2 κιλό ως 2 κιλά γάλα πρόβειο (είναι το καλύτερο) ή αγελαδινό του εμπορίου ανάλογα  το  πόσο λιπαρό τον θέλουμε 
μια μέτρια χούφτα αλάτι 
τούλια για  το σκέπασμα
τραπεζομάντιλα και ταψιά ,λαδόκολλα και τραπέζια μεγάλα πλαστικά,
1 κουτάλα  ξύλινη και μια μεγάλη κατσαρόλα

ΕΚΤΕΛΕΣΗ :

•  Αρχίζουμε πάντα τη διαδικασία αργά το απόγευμα και το αφήνουμε σε ταψιά όλη την νύχτα....ώστε να περάσουμε τον τραχανά από το κόσκινο το πρωί της επόμενης μέρας..ή αρχίζουμε νωρίς το  πρωί έτσι ώστε να έχουμε όλη την μέρα  στην διάθεσή μας μιας και είναι πολύ χρονοβόρα η παρασκευή του .
• Βάζουμε λοιπόν πάνω στη φωτιά την κατσαρόλα (φροντίζουμε να είναι μεγάλη και με χοντρό πάτο) με το γάλα μέχρι αρχίσει να  βράζει (αν το γάλα είναι φρέσκο καλό είναι να ρίξετε μέσα ένα κουταλάκι σόδα μαγειρική ώστε να είστε σίγουροι πως το γάλα δεν θα "κόψει") ,ανακατεύοντας συχνά για να μην κολλήσει(η μαμά μου αλλάζει την κατσαρόλα πριν ρίξει  μέσα  το χοντροκομμένο σιτάρι ώστε να είναι σίγουρη πως δεν θα μυρίσει ο τραχανάς από κολλημένο γάλα)...και μόλις το γάλα φουσκώνει ρίχνουμε μέσα το αλάτι,ανακατεύουμε πολύ καλά μέχρι να διαλυθεί στο γάλα το αλάτι.
• Στη συνέχεια ρίχνουμε στο γάλα το χοντροκομμένο σιτάρι μας.

• Ανακατεύουμε  πολύ καλά μέχρι να  αρχίσει να πήζει με ξύλινη κουτάλα ..καλύτερα..(εμείς εδώ δεν προλάβαμε να την χρησιμοποιήσουμε μας τις πήραν οι μικρές να παίξουν και  προκείμενου να τις χαλάσω το υπέροχο παιχνίδι τους χρησιμοποίησα μια άλλη κουτάλα όπως  φαίνεται στις  παρακάτω  φωτογραφίες),το  σιγοψήνουμαι και  ανακατεύουμε μέχρι  ...

πρώτο  στάδιο

Δεύτερο στάδιο 

Τελικό στάδιο

• να  φτάσει στο τελικό στάδιο που  φαίνεται  πιο  πάνω  ο  τραχανάς  μας   .
• Κι όταν είναι έτοιμος  αδειάζουμε προσεκτικά με την κουτάλα το περιεχόμενο μέσα σε δύο μεγάλα ταψιά και  αφήνουμε   σε ασφαλές  μέρος   και ( μακριά  από   μικρούς  και μεγάλους   εισβολείς  .. εγώ με  τα  κοριτσάκια  μου σε  αυτό  το  στάδιο  .. το φουσκωμένο σιτάρι  το τρώμε  πάρα  πολύ ... καθίσαμε  πάνω από το  τραπέζι με  τα  ταψιά και τρώγαμε τα κομμάτια  που  είχαν  πιάσει  ελαφρά όπως  φαίνεται  στην παρακάτω φωτογραφία όσο ό τραχανάς  σιγοψήνονταν  σε  κανονική  φωτιά )

 

• Και μόλις ο τραχανάς κρυώσει αρκετά  μετά  από 2  ώρες σχεδόν ...αρχίζουμε να τον κόβουμε σε μικρότερα κομμάτια...με  τα  χέρια  μας  και  τον απλώνουμε πάνω σε τραπέζι  στρωμένο  με  υφασμάτινο τραπεζομάντιλο  και μόλις ο τραχανάς κρυώσει λίγο,αρχίζουμε να τον κόβουμε σε μικρότερα κομμάτια με τα  χέρια μας ..

• και λίγο αργότερα σε ακόμη πιο μικρά κομμάτια...και  τον σκεπάζουμε με  ένα  τούλι για να το προστατέψουμε  από  τα  ζωύφια  και τις  μύγες και  τον αφήνουμε   να  αρχίσει  να  στεγνώνει  για   πάνω  από  2  ώρες .. ελέγχοντας  τον  πάντα  και  τρίβοντάς  το με  τα χέρια   και  κόβοντας  τον  όσο  μπορούμε  σε  μικρότερα  κομμάτια  με  τα χέρια 

• Στην  συνέχεια  ρίχνουμε στο  κόσκινο τον  τραχανά και  τρίβουμε .. με  τα  χέρια  μας επάνω  στη σήτα  με  δύναμη να  κοπή και  περαστεί  μέσα από τις  τρύπες  του . 

• Και όταν περάσει όλος ο τραχανάς από το κόσκινο τον απλώσουμε πολύ καλά...και  με  τα  χέρια  μας  να  μην  είναι αλλού πολύς και αλλού  λίγος πάνω στο  τραπεζομάντιλο  ή  μέσα  στο  ταψί και δεν στεγνώσει ομοιόμορφα .

• Εμείς θα δείτε ότι τον δουλέψαμε εξολοκλήρου σε  ταψιά και αυτό γιατί στα τραπέζια είχαμε και στέγνωνε ο ξινός τραχανάς, πόσα τραπέζια  πια να έχει η μαμά μου ούτε καφενείο να είμαστε  ..  

•  Τον αφήνουμε να στεγνώσει....Χρειάζονται τουλάχιστον 5 ημέρες για το στέγνωμα του τραχανά...
• Στο διάστημα αυτό μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε πολλούς τρόπους...
• Ο ανεμιστήρας οροφής βοηθάει πολύ στον τραχανά που στεγνώνει μέσα στο σπίτι..
• Μπορούμε επίσης να τον μεταφέρουμε όποτε μπορούμε έξω από το σπίτι,στην αυλή ή το μπαλκόνι,βάζοντας από πάνω ένα τούλι ώστε να προστατευτεί...Πάντως μια φορά την ημέρα ο τραχανάς πρέπει να μαζεύεται στο κέντρο του τραπεζιού... το βράδυ  που νυχτώνει και τον σκεπάζουμε με άλλο καθαρό τραπεζομάντιλο και το πρωί που έρχεται η επόμενη μέρα τον  ξανά  απλώνουμε και από πάνω βάζουμε ξανά τα τούλια  .

Ο  τραχανάς μας είναι έτοιμος, τον αφήνουμε να στεγνώσει πλήρως και τον αποθηκεύουμε σε γυάλινα βάζα  .
Πιο παλιά θυμάμαι την μαμά  μου να βάζει τον τραχανά σε μια μαξιλάροθήκη που είχε αποκλειστικά για να αποθηκεύει τους τραχανάδες ,κάποιες φορές το έκανα και εγώ αλλά τώρα το  αποθηκεύω σε βάζα και στο ψυγείο ή σε δροσερό μέρος  ..

 

•  Το κόσκινο της μανούλας μου, αυτό κάνει σχεδόν όλους  τους τραχανάδες της γειτονιάς .Η μία νοικοκυρά το φέρνει, η άλλη το παίρνει. Είναι μοναδικό και ιδιόμορφο.

• Πλεγμένο με σύρμα, σαν τον ιστό της αράχνης.

• Έργο τέχνης σας λέω, φτιαγμένο από  ένα επιπλοποιό θείο μας .

• Αν δείτε έχει δύο κόσκινα ..ένα  με  πιο αραιό πλέγμα και ένα με πιο μικρό πλέγμα, τα περνάει πρώτα από το αραιό και μετά από το στενό και έτσι βγαίνει τόσο λεπτοκομμένος, αν θέλετε  ακολουθήστε την τακτική της  . 

Στις μέρες μας η τεχνολογία κοντεύει να σβήσει τα πάντα,λίγες είναι οι γυναίκες κυρίως του χωριού που θα ασχοληθούν  με  την παρασκευή του τραχανά .
Οι περισσότερες αγοράζουν έτοιμο τραχανά από τα καταστήματα-σούπερ μάρκετ....όμως δεν μπορεί να σβήσει τελείως τις μυρωδιές και τις αναμνήσεις....από τα  παιδικά μας  χρόνια.
Θα είναι στην καρδιά μας και στο μυαλό μας για πολλά χρόνια ...Ας προσπαθήσουμε αυτές τις αναμνήσεις  να τις μεταφέρουμε και στα παιδιά μας  ..με το να τα βάλουμε να μας  βοηθήσουν να παρασκευάσουμε τον τραχανά μας  .
 

Και  καλή   μας όρεξη !
Ως   την επόμενη  φορά  που  θα  ετοιμάσουμε   μια  συνταγή  με  ζυμαράκι  να περνάτε  καλά .   

Αν σας αρέσουν οι συνταγές μου μπορείτε  να με παρακολουθείτε και στη σελίδα Facebook    Πλάθω ζυμαρακια με τα δυο χεράκια για να βλέπετε  τις καινούριες συνταγές!