ΤΟ ΨΩΜΑΚΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΦΩΝΑ

ΤΟ ΨΩΜΑΚΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΦΩΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΗ ΤΩΝ ΑΜΠΕΛΟΥΡΓΩΝ ..γιορτάζει 

   1  Φεβρουαρίου .

Ο Άγιος Τρύφωνας

Την πρώτη Φεβρουαρίου τιμά η Εκκλησία μας τη μνήμη του Αγίου Τρύφωνα, που έχει καθιερωθεί στην εθιμική λατρεία ως ο προστάτης των αμπελουργών. Ο Άγιος παρουσιάζεται μάλιστα στις νεώτερες λαϊκές αγιογραφίες ως “νέος, αγένειος, σγουρομάλλης, κρατών κλαδευτήρι”, εργαλείο δηλαδή με το οποίο γίνεται η κύρια αμπελουργική εργασία της χρονικής αυτής περιόδου. Πουθενά στο Συναξάριό του δεν αναφέρονται επεισόδια από το βίο ή τα θαύματά του, που να συνδέουν τον Άγιο με το αμπέλι και το κρασί. Πώς συσχετίσθηκε λοιπόν ο Μεγαλομάρτυρας Τρύφωνας με την άμπελο και το μεθυστικό της προϊόν ;

Ο Άγιος Τρύφωνας γεννήθηκε στη Λάμψακο, παραλιακή πόλη της Φρυγίας, και μαρτύρησε το 249 μ.Χ., όταν αυτοκράτορας του Ρωμαϊκού κράτους ήταν ο Δέκιος, στη Νίκαια της φρυγικής Βιθυνίας. Η περιοχή ήταν ξακουστή για τους αμπελώνες της όπως και όλα τα παράλια της Προποντίδας. Εκεί βρίσκονταν πόλεις που φημίζονταν για την αφθονία των κρασιών τους: η Ραιδεστός, η Κύζικος και η περιοχή της Βιθυνίας με τα κρασιά της Τρίγλειας, της Κίου, της Νίκαιας. Ο Άγιος πολιούχος της Νίκαιας συνδέεται λοιπόν καταρχήν με την άμπελο και τον οίνο λόγω ...προέλευσης από περιοχή παραγωγής οίνων ποιότητος, αφού λίγες ήταν οι βυζαντινές επαρχίες, που μπορούσαν να καυχηθούν για τον οίνο τους τόσο όσο οι περιοχές της Προποντίδας. 

 Η λαϊκή παράδοση συνδέει τον Άγιο με τα αμπέλια και τους αμπελουργούς μέσω ευρύτατα διαδεδομένης στο βαλκανικό χώρο αφήγησης. Σύμφωνα με μια παραλλαγή ο Άγιος Τρύφωνας κλάδευε το αμπέλι του αδιαφορώντας για τις αντίθετες υποδείξεις της Παναγίας και έκοψε τη μύτη του. Η φράση - κλειδί “κλαδεύω έτσι κι όχι έτσι, είπε κι έκοψε τη μύτη του” συνοδεύεται από χειρονομία χαρακτηριστική της τεχνικής του κλαδέματος, χωρίς την οποία ο ακροατής αδυνατεί να αντιληφθεί πώς ακριβώς ακρωτηριάσθηκε ο Άγιος. Με αυτήν την “τεχνολογική αφήγηση” εξηγείται η λατρευτική αποχή από την εργασία στ’ αμπέλια που τηρούν όλοι οι αμπελουργικοί πληθυσμοί. Την απαγόρευση εκφράζουν ρητά οι Στενημαχίτες : “Ας έρθ’ τ’ Αϊ Τρύφου η μέρα πρώτα, κι απέει πιάν’ς του σβανά στου χέρι σ’”. Η πρώτη του Φεβρουαρίου αποτελεί στη λαΪκή συνείδηση το θεσμοθετημένο χρονικό ορόσημο που σηματοδοτεί την αρχή του κλαδέματος και το οποίο ακολουθούν διαδοχικές αμπελουργικές φροντίδες. Είναι λοιπόν φυσικό να προσπαθούν οι αμπελουργοί να προστατέψουν με κάθε τρόπο το ευαίσθητο αμπέλι τους κατά την τόσο κρίσιμη αυτή χρονική στιγμή.  Τ0  κείμενο  είναι  παρμένο  από  εδώ

Προσθήκη λεζάντας

ΥΛΙΚΑ
650_670 γρ. αλεύρι για  όλες τις χρήσεις  περίπου αναλογα το αλεύρι 
9 γρ. ξηρή μαγιά ή  25 γρ νωπή μαγιά
1 αυγό
75 ml.λάδι
50 ml. γιαούρτι,σε θερμοκρασία δωματίου
350 ml.ζεστό γάλα
1και 1/2  κουταλάκι του γλυκού ζάχαρη
1 κουταλάκι του γλυκού αλάτι
30 γρ.λιωμένο βούτυρο για το άλειμμα της ζύμης
1 αυγό για επικάλυψη πριν το ψήσιμο
σουσαμι για το τέλος

ΖΥΜΗ  ΓΙΑ  ΤΟ ΣΤΌΛΙΣΜΑ
 νερό και αλεύρι,λίγο αλάτι

ΕΚΤΕΛΕΣΗ

• Σε  ένα  μπολ βάζουμε 150 γρ .ζεστό γάλα, τη ζάχαρη και τη μαγιά, νωπή ή ξερή, την  διαλύουμε και την αφήνουμε δέκα λεπτά να ανέβει

• Σε ένα άλλο μπολ κοσκινίζουμε το αλεύρι και  ρίχνουμε  το  υπόλοιπο χλιαρό γάλα και το αυγά να  είναι σε θερμοκρασία δωματίου,το γιαούρτι.το λάδι , το αλάτι και ζυμώνουνε  για 10-15 λεπτά ,έτσι ώστε  να έχουμε  μια  ζύμη αφράτη λεία και ελαστική ζύμη.

• Την αφήνουμε σε ζεστό μέρος, σκεπασμένη με  μια μεμβράνη τροφίμων και μια  πετσέτα ή την αφήνουμε σε ζεστό φούρνο να  ανέβει για 1 με 2 ώρες ..

•  Αφού διπλασιαστεί η ζύμη μας την αφήνουμε σε αλευρωμένη επιφάνεια εργασίας και την κόβουμε σε 4 μέρη, δύο όμοια και ένα ελαφρώς μικρότερο και ένα πολύ πιο μικρότερο  .

•   Παίρνουμε  το  λίγο μικρότερο κομμάτι  μας  και το  πλάθουμε  με τα χέρια  μας  και το κάνουμε  ένα  καρβελάκι και το βάζουμε στη μέση  ενός λαδωμένου  ή με  λαδόκολλα ταψί με  26-30 εκ .

• Μετά  παίρνουμε  ένα  κομμάτι από τα μεγαλύτερα 'όμοια κομμάτια που κόψαμε  και  ανοίγουμε  ένα φύλλο με τον  πλάστη ορθογώνιο 36 χ 32 cm πλάτος  και1 εκατ φάρδος .  Κόψτε 6 λωρίδες πλάτους 6 cm και βουτυρώνουμε  με το λιωμένο βούτυρο, και  τυλίγουμε  σε ρολά και τα  βάζουμε με ομοιόμορφη απόσταση μέσα  στο ταψί

•  Παίρνουνε  και το άλλο  κομμάτι ζύμης και  ανοίγουμε  με τον πλάστη ένα φύλλο σε σχήμα κύκλου με διάμετρο περίπου 30 cm και 1 εκατ φάρδος και κόβουμε σε 6 τρίγωνα.  Μετά κάθε τρίγωνο στο μυτερό άκρο του χαράζουμε 4 φορές με το μαχαίρι μας και  βουτυρώνουμε με το λιωμένο βούτυρο κλείνουμε τα άκρα  δεξιά και αριστερά και  τυλίγουμε και τα ρολά και τα  τοποθετούμε στα κενά που αφήσαμε πριν που βάλαμε τα  ρολά.

• Από το μικρότερο κομμάτι ζύμης μας κάνουμε 6 μικρές μπάλες ζύμης με τα χέρια  μας και  τοποθετούμε της μπάλες  μας στα κενά  που έχουν μείνει από τα ρολά μας που βάλαμε  πιο πριν και το αφήνουμε σκεπασμένο σε ζεστό μέρος για περίπου μισή ώρα να φουσκώσει.

• Πριν την βάλετε να φουσκώσει την ζύμη  μας, ετοιμάζετε και το ζυμαράκι για να κάνετε το στόλισμα με το τσαμπί σταφύλι και το  φύλλο  

• Στο τέλος αλείφουμε με αυγό και λίγο γάλα ή νερό το  ψωμάκι μας και πασπαλίζουμε  με  σουσάμι και σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 βαθμούς και ψήνουμε για 35 λεπτά περίπου, ανάλογα  το φούρνο μας πάντα.
 

Την ιδέα για την συνταγή την πήρα από εδώ

ΤΣΑΜΠΙ ΣΤΑΦΥΛΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΦΩΝΑ ......ΨΩΜΑΚΙ ΜΕ ΖΥΜΗ ΒRΙΟCHE

 

Το λέει ο πετροκότσυφας στο δροσερό τ' αυλάκι,
το λεν στα πλάια οι πέρδικες, στην ποταμιά τ' αηδόνια,
το λεν στ' αμπέλια οι λυγερές, το λεν με χίλια γέλια,
το λέει κ' η Γκόλφω η όμορφη, το λέει με το τραγούδι
-Αμπέλι μου, πλατύφυλλο και καλοκλαδεμένο,
δέσε σταφύλια κόκκινα, να μπω να σε τρυγήσω,
να κάμω αθάνατο κρασί, μοσκοβολιά γιομάτο.
Μες στα κατώγια τα βαθιά σαν μόσχο να το κρύψω,
να το φυλάξω ολάκαιρες χρονιές, ακέριους μήνες,
ώσπου να ρθεί μιαν άνοιξη, νάρθει ένα καλοκαίρι,
να γύρει από τη μακρινή την ξενιτιά ο καλός μου.
Να κατεβώ μες στην αυλή, να πιάκω τ' αλογό του,
να τον φιλήσω αγκαλιαστά στα μάτια και στο στόμα,
να τον κεράσω, αμπέλι μου, τ' αθάνατο κρασί σου,
της ξενιτιάς τα βάσανα να παν, να τα ξεχάσει.

ΨΩΜΑΚΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΦΩΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΗ ΤΩΝ ΑΜΠΕΛΟΥΡΓΩΝ ..γιορτάζει 

   1  Φεβρουαρίου .

Ο Άγιος Τρύφωνας

Την πρώτη Φεβρουαρίου τιμά η Εκκλησία μας τη μνήμη του Αγίου Τρύφωνα, που έχει καθιερωθεί στην εθιμική λατρεία ως ο προστάτης των αμπελουργών. Ο Άγιος παρουσιάζεται μάλιστα στις νεώτερες λαϊκές αγιογραφίες ως “νέος, αγένειος, σγουρομάλλης, κρατών κλαδευτήρι”, εργαλείο δηλαδή με το οποίο γίνεται η κύρια αμπελουργική εργασία της χρονικής αυτής περιόδου. Πουθενά στο Συναξάριό του δεν αναφέρονται επεισόδια από το βίο ή τα θαύματά του, που να συνδέουν τον Άγιο με το αμπέλι και το κρασί. Πώς συσχετίσθηκε λοιπόν ο Μεγαλομάρτυρας Τρύφωνας με την άμπελο και το μεθυστικό της προϊόν ;

Ο Άγιος Τρύφωνας γεννήθηκε στη Λάμψακο, παραλιακή πόλη της Φρυγίας, και μαρτύρησε το 249 μ.Χ., όταν αυτοκράτορας του Ρωμαϊκού κράτους ήταν ο Δέκιος, στη Νίκαια της φρυγικής Βιθυνίας. Η περιοχή ήταν ξακουστή για τους αμπελώνες της όπως και όλα τα παράλια της Προποντίδας. Εκεί βρίσκονταν πόλεις που φημίζονταν για την αφθονία των κρασιών τους: η Ραιδεστός, η Κύζικος και η περιοχή της Βιθυνίας με τα κρασιά της Τρίγλειας, της Κίου, της Νίκαιας. Ο Άγιος πολιούχος της Νίκαιας συνδέεται λοιπόν καταρχήν με την άμπελο και τον οίνο λόγω ...προέλευσης από περιοχή παραγωγής οίνων ποιότητος, αφού λίγες ήταν οι βυζαντινές επαρχίες, που μπορούσαν να καυχηθούν για τον οίνο τους τόσο όσο οι περιοχές της Προποντίδας. 

 Η λαϊκή παράδοση συνδέει τον Άγιο με τα αμπέλια και τους αμπελουργούς μέσω ευρύτατα διαδεδομένης στο βαλκανικό χώρο αφήγησης. Σύμφωνα με μια παραλλαγή ο Άγιος Τρύφωνας κλάδευε το αμπέλι του αδιαφορώντας για τις αντίθετες υποδείξεις της Παναγίας και έκοψε τη μύτη του. Η φράση - κλειδί “κλαδεύω έτσι κι όχι έτσι, είπε κι έκοψε τη μύτη του” συνοδεύεται από χειρονομία χαρακτηριστική της τεχνικής του κλαδέματος, χωρίς την οποία ο ακροατής αδυνατεί να αντιληφθεί πώς ακριβώς ακρωτηριάσθηκε ο Άγιος. Με αυτήν την “τεχνολογική αφήγηση” εξηγείται η λατρευτική αποχή από την εργασία στ’ αμπέλια που τηρούν όλοι οι αμπελουργικοί πληθυσμοί. Την απαγόρευση εκφράζουν ρητά οι Στενημαχίτες : “Ας έρθ’ τ’ Αϊ Τρύφου η μέρα πρώτα, κι απέει πιάν’ς του σβανά στου χέρι σ’”. Η πρώτη του Φεβρουαρίου αποτελεί στη λαΪκή συνείδηση το θεσμοθετημένο χρονικό ορόσημο που σηματοδοτεί την αρχή του κλαδέματος και το οποίο ακολουθούν διαδοχικές αμπελουργικές φροντίδες. Είναι λοιπόν φυσικό να προσπαθούν οι αμπελουργοί να προστατέψουν με κάθε τρόπο το ευαίσθητο αμπέλι τους κατά την τόσο κρίσιμη αυτή χρονική στιγμή.  Τ0  κείμενο  είναι  παρμένο  από  εδώ

ΥΛΙΚΑ
1/2 φλιτζάνι ζεστό νερό
3  κουταλιές της σούπας ζάχαρη
30 γρ μαγιά νωπή ή 1 φακελάκι ξερή μαγιά
1 φλιτζάνι ζεστό γάλα
1/3 φλιτζανιού ελαιόλαδο
2 μεγάλα αυγά (ή 3 μικρά), ελαφρώς χτυπημένα
1 κουταλάκι του γλυκού αλάτι
800  γραμμάρια αλεύρι
2-3 κουταλιές της σούπας καστανή  ζάχαρη για  το τέλος
1 κρόκο αυγού διαλυμένο  με λίγο  γάλα για το  τέλος .

   ΖΥΜΗ  ΓΙΑ  ΣΤΟΛΙΣΜΑ
Νερό χλάρό και αλεύρι και λίγο αλάτι,ζυμώνουμε και φτιάχνουμε  μια  ζύμη ελαφρώς σκληρή .

ΕΚΤΕΛΕΣΗ

• Σε ένα μικρό μπολ, ανακατεύουμε   το ζεστό νερό, τη ζάχαρη, περίπου 1/2 φλιτζάνι αλεύρι και  τη μαγιά . Ανακατεύουμε και το αφήνουμε 5-6 λεπτά να φουσκώσει.
• Σε ένα μεγάλο μπολ ή μπολ ενός μίξερ -αρτοπαρασκευστή προσθέτουμε το χλιαρό  γάλα , το ελαιόλαδο, τα χτυπημένα αυγά και το αλάτι και ανακατεύουμε με ένα μίξερ σε μέτρια ταχύτητα μέχρι να αναμειχθεί.
• Προσθέτουμε μείγμα της μαγιάς και ανακατεύουμε και πάλι με το μίξερ σε μέτρια ταχύτητα, προσθέτουμε σταδιακά το υπόλοιπο αλεύρι και ζυμώνουμε  για περίπου  10 λεπτά,  μέχρι να γίνει μια ζύμη    ελαστική   και  ,μαλακιά.
• Μεταφέρουμε σε  ένα μεγάλο μπολ λαδωμένο με 2  κουταλιές της σούπας ελαιόλαδο και  σε αναμμένο φούρνο, σκεπάζουμε  το μπολ με τη ζύμη με μεμβράνη ή ελαστικό βαμβακερό πανί και την αφήνουμε σε ζεστό μέχρι να διπλασιαστεί σε όγκο.
•   Μόλις αυξηθεί  η  ζύμη μας  την   αναποδογυρίζουμε   σε μια ελαφρώς αλευρωμένη επιφάνεια καιτην χωρίζουμε 26 ίσα  μέρη .
• Κόβουμε σε 26  κομμάτια  ζύμης  και τα  πλάθουμε  σε μικρά στρογγυλά   μπαλάκια  που  θα είναι  οι ρόγες  του σταφυλιού  και  τα  τοποθετούμε  σε ταψί  με  λαδόκολλα με  διαδοχική  σειρα  1-2-3-4-5     και  μετά   από  πάνω  ξανά  1-2-3-4 και  ένα  κομμάτι  για   το  κοτσάνι  μας  στο  κεντρο  της    πέμπτης  σειράς   .

Δείτε  το σχέδιο  στις  φωτογραφίες  που εχω παρακάτω

• Αφήνουμε  το  ψωμάκι  μας  σκεπασμένο να  φουσκώσει  για  σχέδόν  μια  ώρα και  όση  ώρα  φουσκώνει  ,παίρνουμε   την  ζύμη  μας  για  τα  φύλλα  και σχηματίζουμε  με το μαχαιρι μας  τα 2 αμπελόφυλλα το ενα  μικροτέρο και το άλλο  πιο μεγάλο ..τα  τοποθετούμε   στο  τσαμπί  μας  και  μετά  το αλείφουμε με χτυπημένο  κρόκο  αυγού και λίγο  γάλα και πασπαλίζουμε  με  καστανή ζάχαρη .

• Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 180C ή 160C και ψήνουμε 35-40 λεπτά ή μέχρι να ροδίσει μετά από 20-25 λεπτά που καλύπτεται με αλουμινόχαρτο για να μην μας  καεί

• Απομάκρυνση από το φούρνο και το αφήνουμε για 3-4 λεπτά σε  μια σχάρα

• Και έχουμε το πιο νόστιμο ψωμάκι - αφράτο και νόστιμο (ακόμη και μετά από 2 μέρες!)

• Αποθηκεύουμε σε μια χάρτινη σακούλα ή τυλιγμένα σε βαμβακερό  ύφασμα 

 

Την ιδέα  για  το  σχέδιο την πήρα   από δω πηγή 

Ως την επόμενη  φορά  που  θα ετοιμάσουμε μια συνταγή  με  ζυμαράκι να περνάτε  καλά .

Αν σας αρέσουν οι συνταγές μου μπορείτε να με παρακολουθείτε και στη σελίδα Facebook    Πλάθω ζυμαράκια με τα δυο χεράκια για να βλέπετε  τις καινούριες συνταγές